پشت کردن ترامپ به سیاره زمین: دیگر چیزی برای مذاکره باقی نمانده!

فرانک مجیدی: ساعات پایانی روز اول ژوئن، شاهد تصمیم سیاسی یک‌جانبه و نابخردانه «دونالد ترامپ» درباره‌ی خروج از پیمان پاریس بود. پیمانی میان کشورهای جهان برای به‌کارگیری انرژی‌های جایگزین و محدود کردن فعالیت‌های صنعتی که به آلودگی محیط زیست و گرمایش بی‌رویه‌ی هوا بیانجامد.

از روزهای کارزار تبلیغاتی انتخابات، او بارها ضمنی و تلویحی به مخالفت خود با ماندن در این پیمان اشاره کرده‌بود، چرا که این موضوع را به ضرر صنعت آمریکا می‌دانست و آن را توطئه‌ای از جانب چین می‌پنداشت که گرمایش را مطرح کرده‌ تا خود از لحاظ اقتصادی از آمریکا جلو بیافتد! به نظر می‌رسد آقای ترامپ، علاوه بر ناتوانی در درک دما و گرما، در اندیشیدن به این موضوع که تا چه میزان توپ را به زمین کشورهای در انتظار فرصت انداخته تا رهبری انرژی‌های آینده‌ی جهان را به دست بگیرند نیز سهل‌انگار است. او البته خواستار مذاکراتی تازه در این باب شده، مذاکراتی که به نفع آمریکا و رهبری آمریکا در این زمینه باشد!

علاوه بر این‌ها، تصمیم عجیب ترامپ، او را در برابر شرکت‌های سرمایه‌سازی مانند اپل و مایکروسافت قرار می‌دهد که مصرانه به دنبال عدم خروج از پیمان بودند. درست است که مسلما این تصمیم، به مذاق شرکت‌های نفتی آمریکایی خوش خواهد آمد، اما همه می‌دانند آینده‌ی انرژی جهان دیگر تنها در اختیار صاحبان نفت نخواهد بود. بعلاوه هنوز چیزی نگذشته، ترک‌های سیاسی بر تارک نظام سیاسی آمریکا افتاده‌است. ایلان ماسک، که ورودش به حلقه‌ی مشاوران اقتصادی ترامپ بسیار سر و صدا کرده‌بود، استعفایی همان‌قدر پر سر و صدا داشت و فرمانداران ایالات نیویورک، کالیفرنیا و واشینگتن اعلام کرده‌اند که از دستور رئیس‌جمهور تبعیت نخواهند کرد. به نظر می‌رسد بعد از جنگ‌های داخلی آمریکا، این همه نافرمانی ایالات از تصمیمات رئیس‌جمهور بی‌سابقه باشد، هر چند که موضوع اختلافات لینکلن با ایالات و اختلافات ترامپ با ایالات امروزی آمریکا، دو مبحث غیر قابل مقایسه‌اند.

چنان‌که انتظار می‌رفت، رهبران سیاسی هم به این تصمیم واکنش نشان داده‌اند. باراک اوباما آمریکا را به کشوری بدون رهبر تشبیه کرده که قدرت‌ِ آینده را از دست داده و از مردم خواسته در این وضعیت بخاطر زمین متحد باشند. ماکرون، رئیس‌جمهور جوان فرانسه که دیشب توییت کرده‌بود ساعت ۲۳ با ترامپ در این باره گفت‌وگو می‌کند، به سردی به ترامپ گفته چیزی برای مذاکره وجود ندارد و برای اولین بار، مقابل دوربین‌های رسانه‌ها در حالی که به انگلیسی سخن می‌گفت، قرار گرفت و شعار پوپولیستی ترامپ را چنین اصلاح کرد: Make our planet great again

آقای ماکرون تنها کسی نبود که به سرعت واکنش نشان داد. ستاره‌ی بی‌بدیل دنیای سینما، لئوناردو دی‌کاپریو، بعد از سخنرانی  ترامپ در باغ گل سرخ کاخ سفید، بلافاصله این  پست را در اینستاگرام خود منتشر کرد: «امروز زیست‌پذیریِ سیاره‌مان توسط تصمیم بدون مداقه‌ی رئیس‌جمهور ترامپ، با خروج از توافق پاریس مورد خیانت قرار گرفت. اکنون آینده‌ی ما بر این سیاره، بیش از پیش در خطر است. برای آمریکایی‌ها و آنان که در جامعه‌ی جهانی به دنبال یک رهبری توانمند درباره‌ی موضوع آب و هوا هستند، این تصمیم عمیقاً دلسردکننده است. حالا، بیش از گذشته، باید برای حل مسئله آب و هوا مصمم شویم و رهبرانی را که به حقایق علمی و داده‌های تجربی باور ندارند، به چالش بطلبیم. اکنون زمان آن است که بایستیم، سازمان‌دهی کنیم، بجنگیم و  تلاش‌های بنیادین‌مان را به تصمیمات سیاسی هدایت نماییم.»

به نظر می‌رسد زمان‌بندی ترامپ برای اعلام این خبر، برای کاهش فشار رسانه‌ها در ماجرای افشای روابط پشت‌پرده‌ی گسترده با روسیه باشد، اما اکنون با لحن ریاست‌جویانه و قلدرمآبانه، تنها انتقادات را نسبت به عملکرد خود، افزایش داده‌است. او حتی به نظر نمی‌رسد در دادگاه عالی هم شانسی برای رأی گرفتن برای اجرایی کردن فرمانش، مبنی بر ممنوعیت ورود اتباع شش کشور مسلمان به آمریکا داشته‌باشد و حالا تصمیمی را عملی کرده که نظر جامعه‌ی جهانی رو نسبت به او منفی‌تر نموده‌است. بخش سخت ماجرا آن‌جاست که فقط چند ماه از ریاست‌جمهوری او گذشته و گمانه‌زنی برای ۴ سال، درباره‌ی اویی که بدون ترمز پیش می‌رود و وجهه‌ی آمریکا را به یک کاریکاتور غم‌انگیز مبدل می‌کند، بسیار دشوار است. بهرحال او دیشب یک‌طرفه‌ترین تصمیم‌ش را اجرایی کرد. تصمیمی که پیش‌تر تنها نیکاراگوئه و سوریه درباره‌ی این پیمان اتخاذ کرده‌بودند. موضوعی که نیازی به موافقت و همدلی دولتمردان و مشاورانش در کوتاه‌مدت نداشت. با توجه به این بازخورد سرد میان جامعه‌ی جهانی و چهره‌ها و شرکت‌های محبوب آمریکایی باید دید تا کجا می‌تواند تسلیم نشود و از این یکی هم عقب‌ ننشیند.